همایش گذار از اقتصاد غیررسمی به رسمی

۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۵

سه شنبه 10 مه 2016 بوسيله ى گروه‌ نويسندگان

عصر روز دوشنبه ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۹۵ همایش «گذار از اقتصاد‌ غیررسمی به اقتصاد رسمی» در تهران برگزار شد. کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران و کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی ایران با همکاری وزارت تعاون،‌ کار و رفاه اجتماعی، سازمان تأمین اجتماعی، سازمان بسیج کارگری، شرکت تعاونی فراگیر ملی کارگران،‌ کانون انجمن‌های صنفی تهران،‌ موسسه کار و تأمین اجتماعی، کانون عالی بازنشستگان کشور، کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار، مجمع عالی نمایندگان کارگران جمهوری اسلامی ایران، خانه تعاونگران ایرانی،‌ و سازمان‌ بین‌المللی کار این همایش را برگزار کردند. قرار است مطالب مطرح شده در این همایش به صورت یک مجموعه به زودی منتشر شود. آنچه که در ادامه می‌آید، گزارش اجمالی این همایش است:

پسزمینه همایش

جناب آقای مسعود نیازی دبیر اجرایی همایش در نطق اولیه خود، ضمن بیان خیرمقدم به مهمانان همایش، به پسزمینه‌های شکل‌گیری این همایش نیز اشاره کرد. وی در بخشی از سخنان خود اظهار داشت که «این همایش با تصمیم هیئت مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران (کعاص کارگران) جامه عمل پوشید. پس از سازماندهی شورای سیاستگذاری و کمیته‌های علمی و اجرایی،‌ در فرایند اجرایی وارد شدیم. جلسات متعددی از پائیز سال ۱۳۹۴ برگزار شده است و از اواسط برگزاری جلسات شورا (جلسه چهارم) با توجه به پیشنهاد کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی ایران (کعاص کارفرمایان) مقرر شد این همایش با مشارکت انجمن‌های صنفی کارگری - کارفرمایی برگزار شود. البته. مثل همایش «کف حمایت‌های اجتماعی»، کمیته علمی این همایش نیز با مشارکت عزیزان کارفرمایی سازماندهی شد».


جناب آقای مسعود نیازی دبیر اجرایی همایش

به گزارش جناب آقای مسعودی، شورای سیاست‌‌گذاری همایش گذار از اقتصاد غیررسمی به اقتصاد رسمی طی ۷ جلسه عمومی و ۳ جلسه اختصاصی شرایط و نحوه برگزاری همایش را تبیین نمود و در نهایت این همایش با برگزاری جلسات کمیته علمی با سرگروهی کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی ایران و نشست‌های سه‌جانبه کارگر/کارفرما/دولت و استادان دانشگاه کار خود را ادامه داد و سرانجام روز دوشنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۵ در سالن همایش تلاش در تهران به اجرا درآمد.

دبیر اجرایی همایش گذار از اقتصاد غیررسمی به اقتصاد رسمی در ادامه توضیح داد که در شورای سیاستگذاری این همایش محورهای زیر را برای فعالیت‌های همایش به تصویب رساند:

۱. نقش حاکمیت و دولت در توسعه اقتصاد غیررسمی

۲. نقش دولت در تسهیل گذار از اقتصاد غیررسمی به اقتصاد رسمی (شرایط، سیاست‌ها، رویه‌ها و مقررات)

۳. نقش پایدارسازی بنگاه‌ها در پیشگیری از توسعه اقتصاد غیررسمی

۴. حفظ حقوق بنیادین کار و کار شایسته در اقتصاد غیررسمی

۵. حقوق زنان در اقتصاد غیررسمی و عوامل تاثیرگذار در ایجاد و گسترش بخش اقتصاد غیررسمی زنان.

آقای مسعود نیازی در ادامه گزارش خود خاطر نشان ساخت که با توجه به محورهای همایش سعی شد از استادان دانشگاه و صاحب نظران کمک گرفته شود و در نهایت آن چیزی که در فهرست برنامه‌ آمده است و در همایش امروز تقدیم خواهد شد، حاصل تلاش‌های تمام اشخاص حقیقی و حقوقی است که در این مدت برای اجرای این همایش زحمت کشیدند.

برنامه همایش

آقای نیازی در سخنرانی خود توضیح داد که همایش گذار از اقتصاد غیررسمی به اقتصاد رسمی در سه بخش به صحنه خواهد رفت:

۱. سخنرانی‌های مسؤلان ارشد شرکای اجتماعی

۲. سخنرانی اساتید و صاحب‌نظران

۳. پنل جمع‌بندی موضوع‌ها

گفتنی است که مجموعه‌ی نکات مطرح شده در همایش گذار از اقتصاد غیررسمی به اقتصاد رسمی پیرامون موضوع‌های زیر سازماندهی شده بود:

۱. ابعاد کار شایسته در اقتصاد غیررسمی

۲. چرایی توسعه بخش اقتصاد غیررسمی در کشور

۳. دلایل پرداختن سازمان بین‌المللی کار (س.ب.ک) به این موضوع و ارایه توصیه‌نامه شماره ۲۰۴ س.ب.ک

۴. کارآفرینی زنان و آسیب‌پذیری آنان در اقتصاد غیررسمی

۵. تأثیر حجم اقتصاد غیررسمی بر تولید ناخالص ملی کشور

۶. حقوق بنیادین در کار

تعریف اقتصاد غیررسمی‌

ماده ۲ از توصیه‌نامه شماره ۲۰۴ سازمان بین‌المللی کار [1] در دو بند الف و ب،‌ خصوصیات اقتصاد غیررسمی را به شرح زیر تعریف کرده است:‌

۲. اصطلاح «اقتصاد غیررسمی» برای مقاصد این توصیه‌نامه:

الف) به تمام فعالیت‌های اقتصادی کارگران و بنگاه‌های اقتصادی اشاره دارد که - بر اساس قانون یا در عمل - تحت پوشش ترتیبات رسمی قرار ندارند یا این پوشش کافی نیست.

ب) فعالیت‌های غیرمجاز، به طور مشخص ارایه خدمات یا تولید، فروش، تملک یا استفاده از کالاهای ممنوعه توسط قانون، از جمله تولید و توزیع غیرمجاز مواد مخدر، تولید غیرمجاز و قاچاق سلاح گرم، قاچاق انسان، و پولشویی، آنطور که در معاهدات بین‌المللی مربوطه تعریف شده است، را شامل نمی‌شود.

با عنایت به تعریف فوق از اقتصاد غیررسمی، هرکس که کوچکترین تجربه راه‌اندازی یک بنگاه کوچک اقتصادی هم داشته باشد می‌تواند به راحتی فهرست بلند بالایی از موانع ساختاری را ردیف کند که تمام کارآفرینان را تشویق می‌کند در عرصه غیررسمی فعالیت کنند یا برای گرفتن رانت‌های ناشی از ضد‌اقتصاد نفتی و یا تحت تآثیر موانع دولتی در عرصه اقتصاد رسمی وارد شوند. اینکه اقتصاد غیررسمی خوب است یا بد،‌ و اگر بد است، برای تشویق فعالان در اقتصاد غیررسمی برای گذر به اقتصاد رسمی،‌ چه کسانی چه باید بکنند، موضوع‌هایی است که انتظار می‌رود قطعنامه پایانی همایش به آن بپردازد.

نگاهی به قطعنامه پایانی همایش

بیانیه پایانی همایش ملی توصیه نامه ۲۰۴ سازمان بین‌المللی کار با عنوان «تسهیل گذار از اقتصاد غیررسمی به اقتصاد رسمی»، سیاست‌ها و برنامه‌های پیشنهادی خود در تسهیل این گذار را در سه محور زیر تدوین کرده است:

۱. نقش دولت و حاکمیت

۲. نقش سازمان‌های کارفرمایی و کارگری

۳. انتظار از سازمان‌های بین‌المللی

در مورد نقش دولت و حاکمیت، کم و بیش تمام اقدامات مطلوب و مورد انتظار از دولت و حاکمیت ردیف شده است. جالب است که مسؤلان دولت و حاکمیت هم به این وظایف خود اذعان دارند. اما نقش‌هایی که کعاص کارگران و کعاص کارفرمایان برای خود تعریف کرده‌اند جالب است:

۱. ایجاد ساختاری برای شنیدن صدای فعالان در حوزه اقتصاد غیررسمی، به ویژه زنان، معلولان و حوانان و ذینفعان آن بخش

۲. سازماندهی ساختار تشکل‌های کارفرمایی و کارگری ملی و منطقه‌ای برای پوشش دادن بخش‌های مرتبط با اقتصاد غیررسمی

۳. مشارکت با سایر شرکای اجتماعی در تدوین برنامه‌های تسهیل گذار از اقتصاد غیررسمی به رسمی.

در پایان خاطر نشان می‌شود که این بیانیه با امضای مشترک کانون‌های عالی انجمن‌های صنفی کارگری و کارفرمایی ایران به همایش تقدیم شد. اگر قرار است در آینده اتفاقی بیافتد، باید دید این همکاری دوجانبه تا چه اندازه ظرفیت آموختن دارد. . .

برای تماشای تصاویر بزرگتر در انتهای همین صفحه، روی تصویرک‌ها کلیک کنید.

[1] ۲.

For the purposes of this Recommendation, the term “informal economy”:

(a) refers to all economic activities by workers and economic units that are – in law or in practice – not covered or insufficiently covered by formal arrangements; and

(b) does not cover illicit activities, in particular the provision of services or the production, sale, possession or use of goods forbidden by law, including the illicit production and trafficking of drugs, the illicit manufacturing of and trafficking in firearms, trafficking in persons, and money laundering, as defined in the relevant international treaties.