رونمايي كتاب جديد س.ج.ت: «ارتباط با بازارهاي جهاني»

مايه خرسندي است كه براي رونمايي از كتاب «ارتباط با بازارهاي جهاني» اينجا هستيم.

بايد خدمت شما عرض كنم كه ديشب من از خواب خودم زدم تا اين كتاب، و كشورهاي مختلف و تجربه‌هاي مختلفي را كه مطرح مي‌كند بخوانم.

مايلم به تمام رئيسان سازمان جهان تجارتي (س.ج.ت) كه در اين كتاب سهيم هستند تبريك بگويم. از نظر من اين كتاب يك كار بسيار سخت فكري را عرضه مي‌كند - و در نتيجه من اميدورام با استقبال وسيع مواجه شود. من وقت بيشتري به اين كتاب اختصاص خواهم داد. در اين زمينه مطمئن هستم.

هدف برنامه رئيسان س.ج.ت ساختن ظرفيت آكادميك در كشورهاي در حال توسعه است تا سياستگذاري‌ در خصوص تجارت و به طور خاص در خصوص مسائل س.ج.ت را ارتقاء دهد.

در طول چهار سال گذشته اين برنامه از توسعه برنامه‌هاي درسي، تحقيق و افدامات امدادي توسط دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقيقاتي حمايت كرده است.

و به همين خاطر به نظرم مي‌رسد كه اين كتاب يك جمعبندي بسيار مناسب براي نخستين مرحله اين برنامه است.

اين كتاب بر يك فرض مهم مبتني است، اين فرض كه در يك اقتصاد جهان‌تر شده، كه در آن كشورهاي در حال توسعه به عنوان قدرت‌هاي تجاري عمده سر برآورده‌اند (يا دوباره سر بي‌آورده‌اند)، و جايي كه روش‌هاي نوين سازماندهي توليد گسترش بيشتري يافته‌اند، كشورهايي كه قادر‌اند با اين نظام تجارتي جديد ارتباط برقرار كنند خيلي سريع‌تر و خيلي كارآمد تر مسير رشد و توسعه اقتصادي را طي خواهند كرد.

مؤلفان كتاب - رئيسان س.ج.ت - موفق شدند به روشني بعضي از عمده‌ترين چالش‌هايي را كه كشورهايشان براي دستيابي به اين ارتباط با آن‌ها مواجه بوده‌اند شناسايي كنند.

و آنچه كه جالب است گستردگي تنوع چالش‌هاي شناسايي شده است، از قبيل:

• تنوع صادرات،
• ارتقاء در زنجيره‌هاي جهاني ارزش،
• توانايي بنگاه‌هاي كوچك و متوسط براي شركت در اين زنجيره‌هاي ارزش،
• و مسائل همراه با اقدامات غيرتعرفه‌اي.

در اين مسير اين كتاب تنوع كشورهاي در حال توسعه و منافع تجاري و ظرفيت‌هاي آن‌ها را تصديق مي‌كند. برچسب «كشور در حال توسعه» فقط بخشي از داستان را براي شما بازگو مي‌كند. با نشان دادن اين تنوع استدلال مي‌كند كه ايده قديمي تقسيم شمال - جنوب در تجارب به نحو فزاينده‌اي علط مي‌شود - واقعيت بسيار پيچيده تر است: اگر مي‌خواهيم تصوير واقعي را درك كنيم لازم است نزديك‌تر شويم.

برعكس، در جاي ديگر، معلوم مي‌شود ساير ايده‌هاي قديمي معتبر هستند - به عنوان نمونه، رابطه مثبت بين قواعد اقتصاد بين‌المللي و توسعه اقتصادي. تعدادي از تحقيقات كشور رئيس نشان مي‌دهد كه نظام مبتني بر قواعد تصويب سياست‌هاي تجاري خوب را تسريع مي‌كند.

اين كتاب همچنين اهميت ابتكارهايي مانند كمك براي تجارت در كسب منافع ارايه شده نشان مي‌دهد.

اما شايد روشن‌ترين پيام در اينجا دقيقاً اين باشد كه دانشگاهيان چقدر مي‌توانند در سياست‌گذاري در كشورهاي در حال توسعه كمك كنند.

آكادميك‌ها در نزديك شدن به مسائل با تحليل عميق و گسترده در وضعيتي قرار داند كه براي بسياري از افراد ديگر، به عنوان نمونه براي سياستمداران، به سادگي يك امكان عملي نيست.

آكادميك‌ها براي بررسي تحولات در اقتصاد جهاني فضايي دارند كه مي‌توانند نه فقط چالش‌ها و فرصت‌هاي امروز، بلكه همچنين فردا را شناسايي كنند. آنان در سيلو‌هاي مسؤليت‌هاي خاص كه مي‌تواند در دولت وجود داشته باشد محصور نيستند - بنا بر اين قادراند يك نظرگاه گسترده‌ تر از مسائل كلي مانند بهبودي اقتصادي اتخاذ كنند.

آزادي از سياست‌گذاري روزمره به اين معناست كه آنان نسبت به بسياري ديگر در وضعيت بهتري قرار دارند كه نظرگاهي بلند مدت اتخاذ كنند - يك فضيلت اساسي براي كساني كه با توسعه‌ اقتصادي برخورد مي‌كنند، كه ما همه مي‌‌دانيم يك شبه كسب نمي‌شود.

و آنان مي‌توانند با بهره‌گيري يا خلق روش‌هاي دقيق‌تر براي سنجش اثرات سياست‌ها و برنامه‌هايشان به سياستگذاران كمك كنند.

به قول لرد كلوين [1] كه در عرصه‌هاي مختلف علوم سهم ارزشمندي دارد: «اگر توانيد چيزي را بسنجيد، نمي‌توانيد آن را بهبود بدهيد»

با نمايش كمكي كه جامعه آكادميك مي‌تواند به سياستگذاري بكند، اين كتاب يك مورد بسيار قدرتمند براي خود برنامه رئيسان سازمان جهاني تجارت ايجاد مي‌كند. اين كتاب ارزش ظرفيت سازي آكادميك در كشورهاي در حال توسعه را نشان مي‌دهد كه در بعضي مواقع با كمبود مواجه هستند.

ما بايد از رئيسان فعلي سازمان جهاني تجارت و اعضاء هيأت مشورتي براي موفقيت اين برنامه از زمان شروعش در سال 2010 قدرداني كنيم. و من خرسندم كه اين برنامه را براي چهار سال ديگر تمديد خواهيم كرد. ما در انتظار حمايت از نسل ديگري از رئيسان س.ج.ت هستيم - و شك ندارم كه بار ديگر از تحقيق و بصيرت آنان استفاده خواهيم كرد، همانطور كه امروز بهره مي‌بريم.

فكر مي‌كنم اين اثر به خصوص مورد استقبال قرار مي‌گيرد، به خصوص در اين برهه از حيات سازمان جهاني تجارت.

همانطور كه استحضار داريد، در دسامبر اعضاء موفق شدند كه براي نخستين بار از زمان ايجاد سازمان در سال 1995 به يك توافقتنامه‌ي چندجانبه برسند.

بسته بالي كمك مهمي به تجارت و توسعه در سراسر جهان ارايه مي‌دهد.

سرانجام، ما آنچه را كه بايد انجام مي‌دهيم: مذاكره مسائل جدي و ايجاد قواعد جديد، كه به نفع همه است.

و به همين خاطر حياتي است كه تمام اعضاء بتوانند نقش كامل خود را در اين گفتگو ايفاء كنند.

بالي به دلايل متعدد تاريخي بود - اما،‌ از همه مهم‌تر، اين ايده را كه مذاكرات تجاري به صورت اجتناب ناپذيري تقسيم شمال - جنوب را خاتمه خواهد داد به بررسي گذاشت. من خوشحالم كه اين نكته در اين كتاب نيز بازتاب يافته است.

بالي وضعيت را تغيير داد. كشورهاي در حال توسعه مثل هر فردي براي نتايج عادلانه به سختي مبارزه كردند. صداهاي معدودي كه نسبت به توازن عمومي موافقتنامه تحفظ‌هايي اعلام كردند و پيشنهاد دادند كه موافقتنامه بايد رد شود در جهان در حال توسعه بازتاب چشمگيري نيافت.

اما البته كار تام شده نيست. با موفقيت در بالي ما اين حق را كسب كرديم كه براي مبارزه با مسائل بزرگتر حتي سخت‌تر كار كنيم.

ما دو وظيفه بسيار چشمگير در برابر خود داريم.

نخستين و مهم‌ترين آن‌ها اين است كه تصميم‌ها و موافقتنامه‌هاي حاصل شده در بالي را به اجرا درآوريم.

دومين وظيفه، بيانيه بالي به ما دستور مي‌دهد يك برنامه كاري به روشني تعريف شده در خصوص مسائل باقي مانده اجنداي توسعه دوحه تا پايان سال 2014 فراهم آوريم.

آنچه اكنون انجام مي‌دهيم آينده س.ج.ت را خواهد ساخت - در نتيجه اساسي است كه تمام اعضاء ظرفيت داشته باشند و از مشاركت كامل در اين گفتگو حمايت كنند.

مانند مذاكراتي كه به بالي منجر شد، هر كاري بتوانم انجام خواهم داد تا تضمين كنم اين روند شفاف و فراگير باشد.

مداخله و ادغام بهتر كشورهاي در حال توسعه و كشورهاي كمتر توسعه يافته در نظام تجارتي چند جانبه براي رشد و توسعه آن‌ها حياتي است - اما همچنين فكر مي‌كنم يك آزمون تعيين كننده است كه آيا اين نظام كار مي‌كند يا نه.

و من ابتكارهايي مانند برنامه رئيسان را به مثابه گام‌هاي اساسي به سوي تضمين اينكه در اين آزمون موفق شده‌‌ايم مي‌نگرم.

به همين خاطر بار ديگر از شما تشكر مي‌كنم. به رئيسان سازمان جهاني تجارت و هر كس كه در اين برنامه مشاركت دارد تبريك مي‌گويم. مطمئن باشيم كه قدم به قدم قوي‌تري مي‌شويم.

بسيار متشكرم.